European Observatory for Nanomaterials

Η έκθεση σε νανοϋλικά εξαρτάται από τη διαδικασία, τα μέτρα τεχνικού ελέγχου που εφαρμόζονται  και, εάν αυτά δεν αρκούν, από τη χρήση μέσων ατομικής προστασίας. Οι εργοδότες θα πρέπει να περιορίζουν στο ελάχιστο την έκθεση σε επικίνδυνες ουσίες, σε επίπεδο που αξιολογείται ως μη επιβλαβές για τους εργαζομένους.

Καθώς η εισπνοή φαίνεται να είναι ο σημαντικότερος τρόπος έκθεσης σε νανοϋλικά στον χώρο εργασίας,  θα πρέπει να ελαχιστοποιείται η παραγωγή αερομεταφερόμενων νανοϋλικών στον χώρο εργασίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση εργασιακού περιβάλλοντος κλειστού συστήματος και υγρών διεργασιών. Διαδικασίες που παράγουν σκόνη, όπως η άλεση και η απόξεση, θα πρέπει να αποφεύγονται όσο το δυνατόν περισσότερο.

Εάν υπάρχουν νανοσωματίδια στην ατμόσφαιρα του χώρου εργασίας, θα πρέπει να χρησιμοποιείται επαρκής εξαερισμός. Ως έσχατη λύση, οι εργαζόμενοι μπορούν να εκπαιδευτούν στη χρήση εξοπλισμού προστασίας του αναπνευστικού, προστατευτικών ενδυμάτων, γαντιών, και προστατευτικών γυαλιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι συνήθως, σε εργασίες συντήρησης, τα τυπικά μέτρα διαχείρισης κινδύνου για τη διαδικασία, π.χ. τα κλειστά συστήματα, απενεργοποιούνται προσωρινά. Επομένως, ίσως απαιτούνται πρόσθετα μέτρα διαχείρισης κινδύνου για αυτού του είδους τις διαδικασίες.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν τόσο αυστηρούς ελέγχους στην εργασία τους σε σχέση με όσους εργάζονται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Δελτία δεδομένων ασφαλείας (ΔΔΑ)

Σύμφωνα με τον κανονισμό REACH, κάθε επικίνδυνη χημική ουσία πρέπει να συνοδεύεται από δελτίο δεδομένων ασφαλείας (ΔΔΑ). Τα δελτία δεδομένων ασφαλείας παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για τις χημικές ουσίες, όπως και για την επικινδυνότητα της χημικής ουσίας, καθώς και πληροφορίες για τον χειρισμό, την αποθήκευση και τα μέτρα έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση ατυχήματος. Ο κανονισμός REACH απαιτεί από τους χρήστες των χημικών ουσιών να τηρούν τις συστάσεις για τα μέτρα διαχείρισης κινδύνου οι οποίες περιλαμβάνονται στα σενάρια έκθεσης που επισυνάπτονται στα ΔΔΑ, κατά περίπτωση.

Κάποια νανοϋλικά έχουν εθνικές οριακές τιμές επαγγελματικής έκθεσης

Οι οριακές τιμές επαγγελματικής έκθεσης (OEL) για τις επικίνδυνες ουσίες αποτελούν σημαντικές πληροφορίες για την αξιολόγηση και τη διαχείριση του κινδύνου, κάτι που ισχύει και για τα νανοϋλικά.

Η οριακή τιμή έκθεσης ορίζεται ως η συγκέντρωση, είτε σε εκατομμυριοστά (ppm), είτε σε χιλιοστόγραμμα ανά κυβικό μέτρο (mg/m3), μιας χημικής ουσίας στην ατμόσφαιρα του εργασιακού χώρου, στην οποία οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να εκτεθούν χωρίς να υποστούν επιβλαβείς συνέπειες. Ωστόσο, οι OEL δεν θα πρέπει να θεωρούνται ως αυστηρές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ ασφαλούς και μη ασφαλούς έκθεσης.

Αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν τιμές OEL για τα νανοϋλικά σε επίπεδο ΕΕ, πιθανότατα επειδή εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη πληροφόρησης για τον καθορισμό τους. Σε γενικές γραμμές, έχουν καθοριστεί τιμές OEL σε επίπεδο ΕΕ μόνο για έναν πολύ μικρό αριθμό ουσιών που χρησιμοποιούνται σήμερα σε χώρους εργασίας. Αυτές οι δεσμευτικές ή/και ενδεικτικές οριακές τιμές ορίζονται στις οδηγίες της ΕΕ.

Πολλά κράτη μέλη έχουν θεσπίσει τις δικές τους τιμές OEL σε εθνικό επίπεδο, και για τα νανοϋλικά. Αυτά τα εθνικά όρια πρέπει να τηρούνται εξίσου, ενώ οι εργοδότες θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η έκθεση των εργαζομένων δεν υπερβαίνει τις οριακές τιμές.