European Observatory for Nanomaterials

Με την πάροδο των ετών έχουν αυξηθεί οι ανησυχίες σχετικά με τους δυνητικούς περιβαλλοντικούς κινδύνους που ενέχει η παρασκευή και η χρήση των νανοϋλικών. Με ποιον τρόπο συμβάλλει στην αντιμετώπιση των εν λόγω ανησυχιών η χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ έρευνα;

Οι μοναδικές ιδιότητες των νανοϋλικών αποτελούν πρόκληση για τους επιστήμονες που ασχολούνται με την αξιολόγηση των κινδύνων που ενέχουν για το περιβάλλον. Η ανάλυση της περιβαλλοντικής επικινδυνότητας των νανοϋλικών αποτελεί σύνθετη διαδικασία για την οποία απαιτείται συνεργασία μεταξύ πολλών επιστημονικών τομέων.

Για τη διεξαγωγή τεκμηριωμένης και αξιόπιστης αξιολόγησης των περιβαλλοντικών κινδύνων, οι επιστήμονες πρέπει να συγκεντρώνουν πληροφορίες που σχετίζονται με τα διάφορα στάδια του πλήρους κύκλου ζωής ενός νανοϋλικού, από την παραγωγή μέχρι την ανακύκλωση ή την απόρριψη του υλικού.

Για την εν λόγω αξιολόγηση απαιτούνται τα ακόλουθα:

• πληροφορίες για τον χαρακτηρισμό των φυσικοχημικών ιδιοτήτων του νανοϋλικού
• κατανόηση της διαδρομής του νανοϋλικού στο περιβάλλον
• κατανόηση των οργανισμών που εκτίθενται στο νανοϋλικό
• πρόγνωση της έκθεσης των υδάτων, του εδάφους και των ιζημάτων στα νανοϋλικά,
• κατανόηση του κατά πόσον και με ποιον τρόπο τα νανοϋλικά μετασχηματίζονται από τη στιγμή της εισόδου τους στο περιβάλλον, δηλαδή, με ποιον τρόπο συγκεκριμένα νανοϋλικά αλληλεπιδρούν με άλλες χημικές ουσίες του περιβάλλοντος, είτε πρόκειται για φυσικές είτε για ανθρωπογενείς ουσίες.

Τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα αποσκοπούν στη βελτίωση των διαθέσιμων εργαλείων, των μεθόδων και των τεχνικών δοκιμής που συμβάλλουν στην παρακολούθηση και τη μέτρηση των νανοϋλικών στο περιβάλλον. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα δοθεί στους επιστήμονες και στις ρυθμιστικές αρχές η δυνατότητα να αποκτούν πιο αξιόπιστα δεδομένα για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών κινδύνων που ενέχουν τα νανοϋλικά, αλλά και να προσδιορίζουν την ανάγκη λήψης περαιτέρω μέτρων διαχείρισης των κινδύνων.

Τα αποτελέσματα δύο χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων, το έργο «Managing Risks of Nanomaterials» (Διαχείριση των κινδύνων που ενέχουν τα νανοϋλικά) (MARINA) και το έργο «Sustainable Nanotechnologies» (Βιώσιμες νανοτεχνολογίες) (SUN), ήταν ενθαρρυντικά όσον αφορά την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής έκθεσης στα νανοϋλικά και την εκπόνηση ρεαλιστικών σεναρίων περιβαλλοντικής έκθεσης. Απόρροια των έργων ήταν επίσης και σημαντικές συστάσεις σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης των διαθέσιμων κατευθυντήριων γραμμών για τα νανοϋλικά, επιτρέποντας στις αρχές να σχεδιάζουν καλύτερους τρόπους διενέργειας δοκιμών και να δημιουργούν νέες τυποποιημένες μεθόδους αξιολόγησης των περιβαλλοντικών κινδύνων που ενέχουν τα νανοϋλικά.