Τα νανοϋλικά στο περιβάλλον

Οι διάφορες νανομορφές μιας χημικής ουσίας μπορεί να συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο στο περιβάλλον, εξαιτίας των ιδιοτήτων που διαθέτει το υλικό σε νανοκλίμακα. Όσον αφορά την κατάληξη και τη συμπεριφορά των νανοϋλικών στο περιβάλλον, η επιστήμη εξελίσσεται ραγδαία.

Ένα πρώτο βήμα είναι να χρησιμοποιήσουμε τις φυσικοχημικές ιδιότητες, π.χ. την υδατοδιαλυτότητα των νανοϋλικών, ως αφετηρία. Αυτές οι βασικές ιδιότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποφασιστεί αν χρειάζονται περαιτέρω μετρήσεις ή κατά πόσο η περιβαλλοντική κατάληξη της νανομορφής θα είναι πάνω-κάτω αυτή που έχει καθοριστεί για τη συμβατική μορφή της χημικής ουσίας.

Για παράδειγμα, όταν μια ευδιάλυτη ουσία απελευθερώνεται στο περιβάλλον, ανεξαρτήτως νανομορφής ή συμβατικής μορφής, αυτό που πρέπει να αξιολογηθεί είναι οι περιβαλλοντικές ιδιότητες στο διάλυμα. Εάν το νανοϋλικό αποδειχθεί ευδιάλυτο, τότε, για τις ανόργανες ουσίες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι υπάρχουσες πληροφορίες για τη χύδην μορφή στην αξιολόγηση και της νανομορφής.

Η περιβαλλοντική κατάληξη των χημικών ουσιών καλύπτει διάφορες διαδικασίες, οι κυριότερες εκ των οποίων είναι η υποβάθμιση (χημική, φυσική ή βιολογική) ή/και ο μετασχηματισμός τους στο περιβάλλον. Ωστόσο, οι τυπικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της υποβάθμισης των χημικών ουσιών, σε γενικές γραμμές, δεν επαρκούν για τα νανοϋλικά. Ένα επιπλέον πρόβλημα για τα νανοϋλικά είναι ότι η κατεργασία ή η επίστρωση της επιφάνειας μπορεί να επηρεάσει την κατάληξη και τη συμπεριφορά του νανοϋλικού στο περιβάλλον.

Πέραν του μετασχηματισμού και της υποβάθμισης, θα πρέπει να αξιολογηθεί και η πιθανή βιοσυσσώρευση των νανοσωματιδίων στους οργανισμούς. Πρόσφατες εργασίες του ΟΟΣΑ έχουν επισημάνει τους περιορισμούς των μεθόδων δοκιμής που χρησιμοποιούνται σήμερα.

Οι μέθοδοι μέτρησης και αξιολόγησης της κατάληξης των νανοσωματιδίων στο περιβάλλον βρίσκονται σε περαιτέρω εξέλιξη. Προβλέπεται ότι τα επόμενα χρόνια θα έχουμε στη διάθεσή μας βελτιωμένες τεχνικές.