Γιατί τα νανοϋλικά παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τους επιστήμονες;
Τα νανοϋλικά παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον επειδή παρέχουν πολλές δυνατότητες δημιουργίας νέων και καινοτόμων προϊόντων σε πλήθος τομέων. Μέσω του πιο άμεσου ελέγχου των αντιδράσεων και αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ατόμων μιας ύλης σε νανοκλίμακα μπορούν να παραχθούν νανοϋλικά οι ιδιότητες των οποίων διαμορφώνονται με ασυνήθιστους τρόπους. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένα φάρμακα, καλλυντικά και υλικά κατασκευών, καθώς και σε ενέργεια φιλικότερη προς το περιβάλλον.
Η εν λόγω διαδικασία μπορεί να έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Διάφοροι επιστήμονες έχουν κερδίσει το βραβείο Νόμπελ για εργασίες που αφορούν τα νανοϋλικά. Η πιο πρόσφατη βράβευση έλαβε χώρα το 2016, όταν το βραβείο Νόμπελ Χημείας απονεμήθηκε σε τρεις Ευρωπαίους ερευνητές για το έργο τους αναφορικά με τα νανοϋλικά.
Εκτός από τη βελτιωμένη τεχνική λειτουργία των νανοϋλικών, η αλλαγή των ιδιοτήτων τους μπορεί επίσης να σημαίνει ότι τα εν λόγω υλικά θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους ανθρώπους και το περιβάλλον με διαφορετικό τρόπο σε σύγκριση με τα χημικά προϊόντα που δεν χρησιμοποιούνται σε νανομορφή.
Οι επιστήμονες και οι κανονιστικές αρχές θέλουν να κατανοήσουν με ποιον τρόπο τα νανοϋλικά μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, καθώς και αν οι υφιστάμενοι τρόποι αξιολόγησης της ασφάλειας των χημικών προϊόντων μπορούν να εφαρμοστούν στα νανοϋλικά ή αν απαιτούνται τροποποιήσεις.
Η ΕΕ έχει χρηματοδοτήσει πολλά ερευνητικά έργα με στόχο να προσδιοριστούν τα πιθανά οφέλη των νανοϋλικών αλλά και να διασφαλιστεί ότι τα εν λόγω νέα υλικά είναι ασφαλή για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Τα συγκεκριμένα έργα υλοποιούνται σε συνεργασία με τη χημική βιομηχανία και με κανονιστικές αρχές από όλο τον κόσμο.
Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο των ερευνητικών έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ σχετικά με την ασφάλεια των νανοϋλικών για το περιβάλλον και την υγεία, έχουν δημοσιευθεί πάνω από 500 άρθρα σε περιοδικά, ελεγμένα από ομοτίμους. Ενδεικτικός κατάλογος με τις εν λόγω δημοσιεύσεις περιλαμβάνεται στη Συλλογή δημοσιεύσεων NanoSafety cluster και στις σελίδες του δικτυακού τόπου Open Science publications.