L-ikel

In-nanomaterjali dejjem qed jinfluwenzaw aktar is-settur tal-ikel. Qed iseħħu riċerka u żvilupp sabiex jivestigaw il-benefiċċji u r-riskji potenzjali tal-użu tan-nanomaterjali sabiex jinbidlu l-proprjetajiet tal-ikel, pereżempju, it-togħma jew is-sawra tiegħu. Bl-użu miżjud tan-nanomaterjali fl-ikel u fil-katina tal-għalf, huwa importanti li wieħed ikun jaf il-proprjetajiet u l-karatteristiċi tan-nanomaterjali u jiddetermina jekk dawn iqajmux xi tħassib potenzjali dwar is-saħħa jew ambjentali.

Fl-UE, l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) hija responsabbli għall-valutazzjoni tar-riskju tal-użu tan-nanomaterjali fl-ikel u fl-għalf, kif ukoll f'materjali li jiġu f'kuntatt mal-ikel. Dan sabiex jiġi stabbilit jekk hemmx riskji li wieħed għandu jikkunsidra qabel jiġi awtorizzat l-użu. Il-valutazzjoni ssir mill-bords xjentifiċi tal-EFSA, li jinkludu esperti indipendenti minn madwar l-Ewropa kollha. Awtorizzazzjoni sussegwenti, li tiġi deċiża mill-Istati Membri u mill-Kummissjoni Ewropea, tistabbilixxi l-kundizzjonijiet tal-użu u kwalunkwe rekwiżit tat-tikkettar għan-nanomaterjali.

Diġà jeżistu diversi regolamenti fl-UE li speċifikament ikopru l-użu tan-nanomaterjali fis-settur tal-ikel.

 

Ikel ġdid

Skont il-liġi tal-UE, ikel ġdid huwa ikel li ma ġiex ikkunsmat konsiderevolment fl-UE qabel il-15 ta' Mejju 1997, meta daħal fis-seħħ l-ewwel regolament dwar ikel ġdid. Ikel ġdid jista’ jkun għadu kif ġie żviluppat, ikun ikel innovattiv, ikel prodott permezz ta’ teknoloġiji u proċessi ta’ produzzjoni ġodda, u ikel li jiġi jew LI tradizzjonalment ġie kkunsmat barra mill-UE. Ikel li jikkonsisti minn, jew li jkun fih, nanomaterjali maħduma wkoll jiġi kkunsidrat bħala ikel ġdid. Ir-regolament dwar ikel ġdid għandu d-definizzjoni tiegħu ta’ “nanomaterjal maħdum”, li jintuża wkoll fir-regolament dwar informazzjoni dwar l-ikel lill-konsumaturi.

Ir-Regolament dwar Ikel Ġdid jistabbilixxi obbligi li japplikaw għal nanomaterjali maħduma – materjali li nħadmu apposta biex ikollhom proprjetajiet speċifiċi – inkluż rekwiżiti għat-tqegħid fis-suq ta’ ikel ġdid fis-suq tal-UE, bħal awtorizzazzjoni minn qabel tal-materjal mill-Kummissjoni Ewropea. Ikel ġdid ser jiġi approvat għall-użu fl-UE biss jekk ma jippreżentax riskju għas-saħħa pubblika, ma jkunx ta' żvantaġġ mil-lat nutrittiv meta jiġi sostitwit ikel simili, u ma jkunx qarrieqi għall-konsumatur.

 

In-nanomaterjali bħala addittivi tal-ikel

Ir-Regolament dwar l-Addittivi tal-Ikel jistipula lista ta’ additivi tal-ikel, enzimi u aromatizzanti approvati. Jekk ikun hemm tibdil fil-proċess tal-produzzjoni jew fil-materjali tal-bidu ta’ addittiv tal-ikel li diġà huwa approvat, dan ser jitqies bħala addittiv differenti u ser jeħtieġ li jiġi evalwat mill-ġdid. Differenza sinifikanti fil-materjali tal-bidu hija, pereżempju, bidla fid-daqs tal-partikula, inkluż permezz tal-użu tan-nanoteknoloġija.

 

It-tikkettar ta’ ikel li fih nanomaterjali maħduma

Ir-Regolament dwar Informazzjoni dwar l-Ikel lill-Konsumaturi (FIC) jistabbilixxi r-regoli għat-tikkettar tal-ingredjenti tal-ikel, b’rekwiżiti li japplikaw għal nanomaterjali maħduma fil-prodotti tal-ikel. Skont ir-regoalment, l-ingredjenti kollha li jkunu nanomaterjali maħdum jeħtieġ li jiġu indikati b’mod ċar fil-lista ta’ ingredjenti. L-ismijiet ta’ ingredjenti bħal dawn għandhom jiġu segwiti mill-kelma “nano” fil-parentesi.

 

In-nanomaterjali f’materjali tal-plastik li jiġu f’kuntatt mal-ikel

Materjali li jiġu f’kuntatt mal-ikel jintużaw b’mod estensiv fil-katina tal-provvista tal-ikel biex jittrasportaw u jipproteġu l-ikel – pereżempju, nistgħu nsibuhom madwar is-sandwiches li nieklu u l-ħalib li nixtru. Hemm diversi regolamenti li għandhom l-għan li jiżguraw li ma jiġux rilaxxati sustanzi kimiċi li jagħmlu l-ħsara fl-ikel, bħal-leġiżlazzjoni ġenerali dwar materjali li jiġu f’kuntatt mal-ikel, kif ukoll ir-Regolament dwar Materjali tal-Plastik li jiġu f’Kuntatt mal-Ikel.

Ir-Regolament dwar Materjali tal-Plastik li jiġu f’Kuntatt mal-Ikel jiffoka parzjalment fuq il-potenzjal għar-rilaxx ta’ sustanzi kimiċi minn materjali li jiġu f’kuntatt mal-ikel, kif ukoll fuq l-evitar tal-użu ta’ sustanzi kimiċi li jagħmlu l-ħsara f’materjali bħal dawn. Dan jistabbilixxi regoli dwar il-kompożizzjoni ta’ materjali tal-plastik li jiġu f’kuntatt mal-ikel u jistabbilixxi lista tal-Unjoni ta’ sustanzi li huma permessi għal użu fil-manifatura ta’ materjali tal-plastik li jiġu f’kuntatt mal-ikel. Ir-regolament jispeċifika wkoll restrizzjonijiet fuq l-użu ta’ dawn is-sustanzi u jistabbilixxi regoli sabiex tiġi ddeterminata l-konformità ta’ materjali u oġġetti tal-plastik.

Għal materjali jew oġġetti b’ħafna saffi, anki s-saff tal-plastik li ma jiġix f’kuntatt dirett mal-ikel u li jkun isseparat mill-ikel minn barriera funzjonali jista’ jkun fih sustanzi f’nanoforma biss jekk in-nanoforma tkun awtorizzata b’mod espliċitu.

 

In-nanomaterjali f’materjali attivi u intelliġenti li jiġu f’kuntatt mal-ikel

Materjali attivi u intelliġenti li jiġu f’kuntatt mal-ikel jestendu l-ħajja tal-prodott fuq l-ixkaffa billi jżommu jew itejbu l-kundizzjoni tal-ikel f’imballaġġ billi jirrilaxxaw jew jassorbu sustanzi fi jew mill-ikel jew l-ambjent ta’ madwaru. Xi eżempji huma materjali tal-imballaġġ tal-ikel, pożati, platti u injamiet fejn tqatta’.

Ir-regolament tal-UE dwar materjali attivi u intelliġenti li jiġu f’kuntatt mal-ikel jipprevedi l-istabbiliment ta’ lista tal-Unjoni ta’ sustanzi permessi għall-manifattura ta’ materjali attivi u intelliġenti.