Nanomaterialen in het milieu

Verschillende nanovormen van een chemische stof kunnen zich verschillend gedragen in het milieu als gevolg van de nanospecifieke eigenschappen die aan het materiaal zijn gegeven. De wetenschap op het gebied van het lot en het gedrag in het milieu van nanomaterialen ontwikkelt zich snel.

Een mogelijke weg vooruit is de fysisch-chemische eigenschappen van nanomaterialen als uitgangspunt te nemen, bijv. de oplosbaarheid in water. Deze belangrijke eigenschappen kunnen worden gebruikt om een besluit te nemen over verdere metingen of over de vraag of het lot van de nanovorm in het milieu min of meer hetzelfde zal zijn als het lot dat al is vastgesteld voor de niet-nanovorm van de chemische stof.

Wanneer bijvoorbeeld een gemakkelijk oplosbare stof vrijkomt in het milieu zouden de milieueigenschappen in oplossing moeten worden beoordeeld, ongeacht of het om een nanovorm of niet-nanovorm gaat. Als het nanomateriaal gemakkelijk oplosbaar blijkt te zijn, kan voor anorganische stoffen de bestaande informatie over de bulkvorm van de stof worden gebruikt om ook de nanovorm te beoordelen.

Bij het lot van chemische stoffen in het milieu gaat het om verschillende processen, waarvan afbraak (chemisch, fysisch of biologisch) en/of omzetting in het milieu de belangrijkste zijn. De standaardmethoden die worden gebruikt om de afbraak van chemische stoffen te beoordelen, zijn in het algemeen echter niet geschikt voor nanomaterialen. Een verdere complicatie voor nanomaterialen is dat de oppervlaktebehandeling of coating het lot en het gedrag van het nanomateriaal in het milieu kan beïnvloeden.

Behalve de omzettings- en afbraakprocessen moet ook de mogelijke bioaccumulatie van nanodeeltjes in organismen worden beoordeeld. In recent werk van de OESO zijn de beperkingen van de huidige testbenaderingen aangegeven.

De methoden om het lot van nanodeeltjes in het milieu te meten en te evalueren worden momenteel verder ontwikkeld. Verwacht wordt dat in de komende jaren verbeterde technieken beschikbaar zullen komen.