Opakowania produktów spożywczych

Obecnie jednym z głównych zastosowań nanomateriałów w sektorze spożywczym są nowe opakowania do żywności. Nanomateriały umożliwiają produkcję lżejszych i trwalszych opakowań, takich jak pojemniki i butelki z tworzyw sztucznych, a także mogą chronić żywność przed zepsuciem.
 

Wykorzystywanie nanomateriałów do konserwacji żywności i ochrony antybakteryjnej

Materiały do pakowania żywności są z reguły wykonane z tworzyw sztucznych. Ich główną wadą jest to, że przepuszczają gazy, takie jak tlen, oraz inne małe cząsteczki, umożliwiając ich kontakt z żywnością. Dodatek nanomateriałów, takich jak nanoglinki, azotek tytanu czy dwutlenek tytanu, może poprawiać właściwości materiału, na przykład zmniejszając jego masę i zwiększając wytrzymałość. Ponadto nanomateriały mogą uniemożliwić wnikanie do wnętrza opakowania gazów i światła powodujących rozkład żywności oraz mogą mieć działanie przeciwdrobnoustrojowe, utrzymując świeżość żywności przez długi okres przechowywania i chroniąc ją przed szkodliwymi bakteriami.
 

Trwają innowacyjne prace nad stworzeniem bardziej zrównoważonych materiałów opakowaniowych do żywności

Celuloza to jeden z najpowszechniejszych materiałów występujących w przyrodzie. Można ją pozyskiwać z drzew i innych roślin. Naukowcy opracowali biodegradowalne membrany kompozytowe zbudowane z nanocząstek celulozowych. Wyniki badań wskazują, że takie błony oparte na materiałach biologicznych zapobiegają przedostawaniu się wody do wnętrza opakowania, chronią świeżą żywność przed szkodliwymi bakteriami i mogą przedłużyć okres trwałości produktu. Takie biofilmy mogą znaleźć zastosowanie w przemyśle opakowań do produktów spożywczych, ograniczając ilość odpadów i występowanie chorób przenoszonych przez żywność, ale ich potencjalna toksyczność nie została jeszcze w pełni zbadana.

Naukowcy pracują także nad „inteligentnymi” opakowaniami wykorzystującymi nanosensory do monitorowania stanu żywności. Opracowano już wiele detektorów opartych na nanocząstkach, które służą do wykrywania skażenia żywności. Jeżeli dany czynnik wchodzi w kontakt z nanocząstkami, zachodzi reakcja dająca widoczny sygnał ostrzegający, że żywność się zepsuła. Takie nanosensory mogą być wykorzystywane przez dostawców do informowania konsumentów o stanie żywności.
 

Przenikanie nanomateriałów do żywności

Ryzyko dla konsumentów związane ze stosowaniem nanotechnologii w opakowaniach do żywności związane jest z potencjalnym przenikaniem nanomateriałów do żywności. Obecnie dane naukowe na ten temat są bardzo ograniczone, ale sugerują bardzo niski poziom migracji. Wiele zastosowań nanotechnologii jest wciąż w fazie badań, ale niektóre zostały już dopuszczone do stosowania przez państwa członkowskie i Komisję Europejską, np. azotek tytanu w butelkach z politereftalanu etylenu (PET). Nanomateriały stosowane w opakowaniach do żywności w Europie wymagają oceny dokonanej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przed uzyskaniem zezwolenia na dopuszczenie do obrotu. Jednym z nielicznych nanomateriałów dopuszczonych na chwilę obecną jest azotek tytanu stosowany jako dodatek do butelek z tworzyw sztucznych.