Stosowanie nanomateriałów w miejscu pracy
Nanomateriały są produkowane i stosowane przez wiele europejskich gałęzi przemysłu, w tym w ramach produkcji chemikaliów. Produkcja i stosowanie tych materiałów regulowane są zarówno przepisami unijnymi, jak i krajowymi. Pracodawcy muszą dopilnować, aby pracownicy posiadali wiedzę i sprzęt pozwalające na bezpieczne stosowanie tych materiałów.
Ponieważ nanotechnologia jest wykorzystywana do produkcji szerokiej gamy produktów i rozwiązań, wielu pracowników może być narażonych na nanomateriały w miejscu pracy. Nanomateriały są często produkowane w systemach zamkniętych, ale do narażenia może dojść podczas konserwacji lub obsługi wyrobów gotowych.
Nanomateriały są również stosowane przez sektory niższego szczebla, takie jak przemysł motoryzacyjny, kosmetyczny, elektroniczny, sektor produktów leczniczych, sektor techniki medycznej i przemysł włókienniczy. W przypadku gdy nanomateriały są stosowane jako pigmenty, na przykład w natrysku przemysłowym, nie można wykluczyć narażenia. Takie zastosowanie może zatem wiązać się z zaleceniem dotyczącym wentylacji lub stosowania środków ochrony indywidualnej takich jak rękawiczki. Może to jednak nie wystarczać do zapewnienia bezpiecznego stosowania, dlatego istnieją również wymogi prawne, zgodnie z którymi pracownicy muszą mieć odpowiednie wyszkolenie, aby móc wykonywać pracę w bezpieczny sposób.
Stosowanie nanomateriałów w miejscu pracy nie oznacza, że ryzyko istnieje lub że ryzyko nie może być kontrolowane.
Ryzyko jest wynikiem zagrożenia narażeniem. O niebezpiecznych właściwościach nanomateriału decydują jego skład chemiczny i właściwości fizyczne, takie jak: wielkość, kształt i struktura krystaliczna, oraz jego skutki (eko)toksykologiczne.
Obecnie podejrzewa się, że niektóre rodzaje nanomateriałów, takie jak długie, sztywne włókna, które pozostają w płucach, mogą powodować zwłóknienie lub zapalenie. Zdrowa skóra wydaje się natomiast stosunkowo odporna, także na nanocząstki. Jeżeli nanomateriały mogą być trwale obecne w organizmie, zwiększa to możliwość spowodowania przez nie szkody.
More information
- EU-OSHA Managing nanomaterials in the workplace
- Guidance on the protection of the health and safety of workers from the potential risks related to nanomaterials at work
- RIVM Report 2007, Health impact of nanotechnologies in food production
- BAuA report 2015 (in German), “Arbeitsmedizinisch-toxikologische Beratung bei Tätigkeiten mit Kohlenstoffnanoröhren (CNT)”
- SCCS Opinion 2014, “Revision of the opinion for clarification of the meaning of the term "sprayable applications/products" for the nano forms of Carbon Black CI 77266, Titanium Oxide and Zinc Oxide”
- Guide on Safety data sheets and Exposure scenarios
- Workplace exposure to nanoparticles
- Info sheet: manufactured nanomaterials in the workplace
- Safe handling of nanomaterials and other advanced materials at workplaces
- Working safely with manufactured nanomaterials - Guidance for Workers (2014)
- An Assessment of Methods of Sampling and Characterizing Engineered Nanomaterials in the Air and on Surfaces in the Workplace (IRSST)
- Directive 2000/39/EC - first list of indicative occupational exposure limit values
- Directive 2006/15/EC - second list of indicative occupational exposure limit values
- Directive 2009/161/EC - third list of indicative occupational exposure limit values
- Directive 2017/164 - fourth list of indicative occupational exposure limit values
- Directive 2019/1831 - fifth list of indicative occupational exposure limit values
- Directive 91/322/EEC - protection of workers from the risks related to exposure to chemical, physical and biological agents at work
- Directive 2004/37/EC - carcinogens or mutagens at work
- Worldwide chemical exposure limits (ILO)
- Institute of Occupational Medicine (IOM)
- U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) - National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH)
- WHO Guidelines on Nanomaterials and Worker's Health
Interactive garage
Find out how you can protect yourself from nanomaterials when working in a garage.
Discover more "nanoramas" from the German Social Accident Insurance (DGUV)