European Observatory for Nanomaterials

Narażenie na nanomateriały zależy od procesu, zastosowanych środków kontroli technicznej  oraz, jeśli to nie wystarcza, używania środków ochrony indywidualnej. Pracodawcy muszą zmniejszyć narażenie na substancje niebezpieczne do poziomu, który ocenia się jako niepowodujący szkody dla pracowników.

Ponieważ wdychanie wydaje się najbardziej istotną drogą narażenia zawodowego w przypadku nanomateriałów,  w miejscu pracy należy zminimalizować wytwarzanie wszelkich nanomateriałów zawieszonych w powietrzu. Można to osiągnąć poprzez środowisko pracy oparte na systemie zamkniętym i procesy mokre. W miarę możliwości należy unikać etapów procesu, które powodują wytwarzanie pyłu, takich jak rozdrabnianie i ścieranie.

Jeśli w powietrzu w miejscu pracy znajdują się nanocząstki, należy zainstalować odpowiednią wentylację. W ostateczności można przeszkolić pracowników w zakresie używania sprzętu ochrony dróg oddechowych, odzieży ochronnej, rękawic i okularów ochronnych.

Należy zauważyć, że zazwyczaj w przypadku czynności związanych z konserwacją zwykłe środki zarządzania ryzykiem w odniesieniu do danego procesu, takie jak systemy zamknięte, są tymczasowo wyłączone. Dlatego też w przypadku tego typu procesów potrzebne mogą być dodatkowe środki zarządzania ryzykiem.

Samozatrudnieni specjaliści mogą nie mieć możliwości stosowania tak rygorystycznych środków kontroli w swojej pracy w porównaniu z osobami pracującymi w warunkach przemysłowych.

Karty charakterystyki (SDS)

Zgodnie z rozporządzeniem REACH każdemu niebezpiecznemu produktowi chemicznemu musi towarzyszyć karta charakterystyki (SDS). Karty charakterystyki zawierają przydatne informacje na temat chemikaliów, opisujące zagrożenia związane z daną substancją, a także informacje o sposobie postępowania z tą substancją i przechowywania jej oraz o środkach, które należy podjąć w nagłych wypadkach. W rozporządzeniu REACH wymaga się, żeby użytkownicy chemikaliów niebezpiecznych postępowali zgodnie ze wskazówkami dotyczącymi środków zarządzania ryzykiem podanymi w scenariuszach narażenia dołączonych do karty charakterystyki, w przypadku gdy są one określone.

Niektóre nanomateriały mają określone krajowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego

Dopuszczalne wartości narażenia zawodowego w przypadku substancji niebezpiecznych stanowią ważne informacje do celów oceny ryzyka i zarządzania ryzykiem, również w kontekście nanomateriałów.

Dopuszczalna wartość narażenia to stężenie – w częściach na milion (ppm) lub w miligramach na metr sześcienny (mg/m3) – produktu chemicznego w powietrzu w miejscu pracy, na które większość osób może być narażona bez doświadczania szkodliwych skutków. Nie wolno jednak traktować dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego jako wytyczających ostre granice między narażeniem bezpiecznym a niebezpiecznym.

Obecnie na poziomie UE nie określono dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego w odniesieniu do nanomateriałów, najprawdopodobniej z uwagi na fakt, że wciąż brakuje informacji pozwalających na ustalenie tych wartości. Ogólnie rzecz biorąc, w całej UE dopuszczalne wartości narażenia zawodowego określono jedynie w odniesieniu do ograniczonej liczby substancji obecnie używanych w miejscu pracy. Te wiążące lub orientacyjne wartości dopuszczalne są określone w dyrektywach UE.

Wiele państw członkowskich ustanowiło własne krajowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego, również dla nanomateriałów. Te dopuszczalne wartości krajowe również muszą być przestrzegane, a każdy pracodawca musi zapewnić, aby narażenie jego pracowników nie przekraczało tych wartości.