W UE nanomateriały są objęte tymi samymi rygorystycznymi ramami prawnymi, które zapewniają bezpieczne stosowanie wszystkich chemikaliów i mieszanin, tj. rozporządzeniami REACH i CLP. Oznacza to, że niebezpieczne właściwości nanoform substancji muszą zostać ocenione oraz że należy zapewnić bezpieczne stosowanie tych nanoform. Przepisy szczegółowe dotyczące nanomateriałów istnieją również w prawodawstwie sektorowym, takim jak przepisy dotyczące żywności, produktów biobójczych i kosmetyków.

Aby zdefiniować termin „nanomateriały”, Komisja Europejska wydała zalecenie dotyczące definiowania nanomateriałów na podstawie wyłącznie wielkości cząstek składowych materiału, bez względu na zagrożenie lub ryzyko. Definicja ta obejmuje naturalne, powstałe przypadkowo lub wytworzone materiały oraz stanowi podstawę wdrożenia przepisów wykonawczych w odniesieniu do tej grupy materiałów. Niemniej jednak w niektórych obszarach prawodawstwa czynnikiem decydującym o obowiązkach prawnych w odniesieniu do nanomateriałów jest to, że mogą one mieć odmienne właściwości w porównaniu z większymi cząstkami.

Wszystkie substancje wchodzące w zakres stosowania rozporządzenia REACH muszą być zarejestrowane, aby można było je legalnie produkować w UE lub importować do UE. W zależności od ilości wprowadzanej do obrotu producenci lub importerzy w ramach rejestracji muszą przedłożyć informacje dotyczące zarówno wpływu na zdrowie ludzi, jak i wpływu na środowisko, a także na temat niebezpiecznych nanoform – oszacowanie narażenia w całym cyklu życia.

Te same obowiązki mają zastosowanie do nanomateriałów. Jeśli substancje mają właściwości niebezpieczne, rozporządzenie w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania (CLP) wymaga zgłoszenia tych substancji ECHA oraz oznakowania i pakowania ich w sposób umożliwiający ich bezpieczne stosowanie.

Przedsiębiorstwa powinny w rejestracji REACH podać przejrzyste informacje, aby wyraźnie określić, w jaki sposób uwzględniono kwestię bezpieczeństwa nanoform, w tym jakie środki są niezbędne do odpowiedniego kontrolowania potencjalnego ryzyka. Poradniki ECHA zapewniają przedsiębiorstwom dalsze wsparcie w zakresie identyfikacji i zgłaszania właściwości ich nanoform.

Oprócz rozporządzeń REACH i CLP w UE obowiązuje również prawodawstwo sektorowe dotyczące określonych grup produktów. Do grup tych należą na przykład produkty biobójcze, środki ochrony roślin, kosmetyki, produkty lecznicze, zabawki, żywność i towary elektroniczne.

Prawodawstwo w dziedzinie ochrony środowiska, pracowników i konsumentów jest zazwyczaj wdrażane w UE za pośrednictwem dyrektyw. Jeśli nanomateriały stwarzają ryzyko dla środowiska, pracowników lub konsumentów, ogólne zasady ustanowione w prawodawstwie mają takie samo zastosowanie do nanomateriałów jak w przypadku innych form substancji. Przykładami dyrektyw są ramowa dyrektywa wodna, dyrektywa w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy oraz dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa zabawek.