European Observatory for Nanomaterials

In-nanomaterjali jintużaw għal ħafna skopijiet differenti, inklużi x-xjenza tal-ikel, il-farmaċewtiċi, il-kożmetiċi, il-pigmenti u l-elettronika. Iżda kif jaffettwaw is-saħħa tagħna u l-ambjent? Ma hemm l-ebda tweġiba sempliċi. Għalkemm ix-xjenzati kisbu ħafna esperjenza fil-valutazzjoni tas-sigurtà u t-tossiċità tas-sustanzi kimiċi, dawn il-partikoli ċkejkna għadhom joħolqu sfidi tekniċi u xjentifiċi.

Waħda minn dawn l-isfidi tiġi mill-proprjetajiet uniċi li għandu kull nanomaterjal. In-nanomaterjali għandhom erja tas-superfiċje akbar minn materjali oħra u dan jagħmilhom aktar reattivi. Din ir-reattività ogħla ġġib magħha riskji possibbli għal saħħitna u għall-ambjent. Iktar ma jiżdied l-użu tagħhom, aktar jiżdied l-esponiment tagħna għalihom.

Progress fl-ittestjar tan-nanomaterjali

Minkejja l-isfidi, fl-aħħar deċennju sar ħafna progress biex jiġu ddeterminati l-effetti potenzjalment negattivi tan-nanomaterjali. Hemm ammont li dejjem qed jiżdied ta’ modi affidabbli u vvalidati biex jiġu ttestjati n-nanomaterjali.

Ir-riċerkaturi sabu li l-protokolli standard tat-test bħal-linji gwida tat-test tal-OECD għas-sustanzi kimiċi spiss jistgħu jintużaw ukoll għan-nanomaterjali iżda hemm ħafna aktar xi jsir biex jiġu koperti wħud mill-proprjetajiet aktar uniċi tagħhom.

Metodi ta’ ttestjar armonizzati permezz ta’ kooperazzjoni internazzjonali

Ir-riċerka għadha għaddejja ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali li qed jaħdmu mill-qrib ma’ riċerkaturi u ma’ sħab oħra biex jinstabu modi ġodda u affidabbli ħalli jitwettqu dawn it-testijiet.

Eżempju wieħed huwa l-“Inizjattiva ta’ Malta”, il-kooperazzjoni internazzjonali bejn l-ECHA, l-Istati Membri, il-Kummissjoni Ewropea u l-industrija biex jiġu żviluppati u emendati l-linji gwida għat-testijiet ħalli jiġi żgurat li kwistjonijiet speċifiċi għan-nanomaterjali għall-issodisfar ta’ rekwiżiti regolatorji jiġu indirizzati.

Eżempju ieħor huwa l-proġett ta’ tliet snin iffinanzjat minn Orizzont 2020 bl-isem ta’ NanoHarmony, li fih l-istituzzjonijiet tar-riċerka jaħdmu mill-qrib mal-OECD u mal-ECHA biex iħaffu l-iżvilupp ta’ metodi ta’ ttestjar armonizzati għan-nanomaterjali.

L-immudellar permezz tal-kompjuter u d-data ta’ kwalità għolja biex jiġu mbassra l-proprjetajiet tan-nanomaterjali

Peress li ħafna fatturi differenti bħad-daqs, il-kisi u l-proċessi tat-trasport jinfluwenzaw il-mod kif jirreaġixxu n-nanomaterjali f’kundizzjonijiet differenti, huwa meħtieġ immudellar ta’ tbassir biex jikkomplementa l-ittestjar “tradizzjonali”. Dan ifisser li jsiru konklużjonijiet dwar kif għandna nistennew li l-materjal jaġixxi abbażi ta’ data li diġà teżisti għal sustanzi, kundizzjonijiet u użi differenti.

L-organizzazzjonijiet bħall-OECD, l-ECHA u l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) qed jappoġġjaw lill-komunità tar-riċerka biex tiżviluppa oqfsa ta’ raggruppament u ta’ read-across, kif ukoll biex tippromwovi aktar l-użu tal-immudellar permezz tal-kompjuter bħal (Q)SARs għan-nanomaterjali. Il-finanzjament mill-UE huwa disponibbli wkoll.

Il-fatt li nkunu kapaċi nipprevedu kif jista’ jaġixxi ċertu materjal, se jagħmilha aktar faċli li jiġu żviluppati nanomaterjali ġodda b’mod sikur billi jiġi eliminat kwalunkwe nanomaterjal potenzjalment dannuż fil-fażi tal-iżvilupp tal-prodott.